خبرنگاران مطبوعات استان اصفهان مسائل و راهبردها - بانیما

نویسنده کتاب رضا اسماعیلی از فعالان و استادان حوزه علوم اجتماعی و ارتباطات مراکز آموزش عالی استان اصفهان است که این مجموعه را باهمکاری سید مهدی سجادی نایینی و لیلا شکوه فر تدارک دیده و منتشر نموده است.

در پیشگفتار کتاب که پنج بخش و 3 پیوست دارد، به نقل از امام خمینی(ره) آمده است: فرهنگ مبدأ همه بدبختی ها و خوشبختی های یک ملت است. در ادامه هم از بیان رهبر اندیشمند انقلاب نوشته شده که ایشان بارها در فرمایش های خود بر اصلاح فرهنگ عمومی تاکید داشته اند.

این مجموعه نیز بر همین اساس بر مبنای اصلاح و ترقی فرهنگ در بخش رسانه و مطبوعات با همراهی مدیران وقت مرکز آموزش عالی فرهنگ و هنر و شورای پژوهش اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان تهیه و فراهم شده است.

در مقدمه کتاب حاضر تاریخ مطبوعات ایران و اصفهان به اختصار بازخوانی شده و آمده است: سال 1296 هجری قمری در اواخر دوره ناصرالدین شاه قاجار با چاپ نشریه فرهنگ به مدیریت میرزا تقی خان کاشانی پزشک مخصوص ظل السلطان، اولین نشریه این خطه پا به عرصه ظهور گذاشت.

پس از آن در سال 1320 قمری روزنامه الاسلام در اصفهان منتشر شد و بالاخره در دوران مشروطه هفت روزنامه به نام های الجناب، فرج بعد از شدت، جهاد اکبر، انجمن مقدس ملی اصفهان، نقش دنیا و حقیقت بهار مطبوعات اصفهان را پدیدار کردند و شکل دادند.

دوره قاجار اصفهان 55 نشریه دارد اما در دوران سیاه پهلوی اول، روزنامه ها و نشریه های این استان فروغ چندانی به خود ندیدند که روزنامه های باختر، اخگر، دانش اصفهان، راه نجات و عرفان از یادگاران همان دوره اند.

آغاز دوره پهلوی دوم با تضعیف حکومت مرکزی ایران همراه است و در اصفهان 44 عنوان نشریه منتشر می شده اما بعد از روی کارآمدن دولت کودتا در 28 مرداد سال 1332 دوران جدید تحدید و تهدید مطبوعات آغاز می گردد.

تعداد بسیار معدود نشریات وزین، مطبوعات عوامانه و به اصطلاح زرد و نیز کاهش تعداد نشریه های سیاسی و اجتماعی از نوع انتقادی، ویژگی شاخص حیات مطبوعات پس از برکناری دولت مصدق تا آغاز انقلاب اسلامی بوده است.

بی بهره بودن اصفهان از یک روزنامه موثر در عرصه ملی و سراسری نقدی است که نویسنده بر این حوزه فرهنگی وارد نموده و در ادامه مسائل و مسائل رسانه های چاپی را در گفت وگو با مدیران مسوول و اجرایی مطبوعات استان اصفهان آنالیز و واکاوی نموده است.

روزنامه فرهنگ اصفهان دوره ناصری در 4 صفحه با خط نستعلیق اعلا منتشر می شده و گویا بدون رقیب در مملکت و چشم و چراغ مطبوعات ایران زمین بوده است؛ به گونهای که روزنامه تبریزکه با فرهنگ اصفهان هم دوره است به پای فرهنگ نمی رسیده و حتی به گفته استاد محیط طباطبایی قابل مقایسه با آن نبوده است.

گستره جغرافیایی توزیع فرهنگ اصفهان تا هندوستان، پاریس، لوکزامبورگ، مصر و اسلامبول را در بر میگرفته ،کاشان هم در دوره قاجار 2 نشریه داشته و در مجموع 57 نشریه در استان اصفهان در این زمانه منتشر می شده است.

بعد از کودتای معروف محمدعلی شاه قاجار تعدادی از روزنامه نگاران تهران از بیم جان به سایر بلاد ایران مهاجرت کردند که روزنامه کشکول به مدیریت مجدالاسلام کرمانی از آن جمله است.

نشریه دیگر دوره قاجار زبان زنان بوده است هر دو هفته یکبار چاپ می شده و بعد از مدتی دفتر آن از اصفهان به تهران منتقل می گردد.

نام نخستین مجله ای که در اصفهان منتشر شده گنجینه انصار به مدیریت حاج میرزا حسن خان جابری انصاری است. صدر هاشمی درباره آن می گوید: چاپ و نشر این نشریه بیانگر هوش و درایت اصفهانیان است.

آغاز دوران سیاه پهلوی اول با بسته شدن روزنامه مفتش ایران(چاپ اصفهان) بعد از 21 سال انتشار همراه است و خبر از دوران رکود و خاموشی اندیشه و قلم در آن موقع می دهد.

با اجرای سیاست های ضد فرهنگی در دوره پهلوی دوم نیز، تعداد زیادی از نشریه های اصفهان مانند مکرم، مجاهد، اصفهان، ستاره اصفهان و خبرهای روز تعطیل شدند و تنها مطبوعاتی همچون راه نجات و اولیا به حیات خود ادامه دادند.

سرجمع اینکه در دوران پهلوی اول و دوم 254 نشریه در کشور به چاپ می رسیده و اصفهان بعد از تهران، رتبه دوم را از لحاظ تعداد دارا بوده است.

پردوام ترین روزنامه شهر اصفهان روزنامه اصفهان به مدیریت مرحوم امیرقلی امینی بود که از سال 1321 خورشیدی تا آخرین روزهای حیات آن در سال 1356 ابتدا به صورت هفتگی و بعد هر هفته دو شماره و بالاخره روزانه، متجاوز از 35 سال منتشر شد. داستان استنکاف مرحوم امینی از قبول چک یک میلیون ریالی در ازای تعطیلی روزنامه، بیانگر پایمردی این روزنامه نگار اصفهانی در کار مطبوعات آن دوره است.

پس از انقلاب اسلامی نیز نشریه های تخصصی، سازمانی و صنفی در اصفهان منتشر شدند و چند روزنامه و جریده نیز در این استان مجوز گرفتند.

در ابتدا گنج کوهرنگ، نسل فردا، نقش دنیا، دنیا فوتبال و اندکی بعد اصفهان امروز، اصفهان زیبا، نصف دنیا، زاینده رود، کیمیای اصفهان، عصر اصفهان، جام اصفهان، چهل ستون و چندین و چند هفته نامه، روزنامه، دو هفته نامه و ماهنامه دیگر نیز به میدان نشر و رسانه های چاپی اصفهان وارد شدند.

در فصل پیشینه مسائل مطبوعات مهمترین موضوع را دولتی بودن اخذ مجوز از وزارت انطباعات دوران گذشته و فضای خشک و بی روح حاکم بر روزنامه ها عنوان نموده اند به گونه ای که روزنامه نگاران مجبورند محامد و محاسن اعیان و بزرگان را درج نمایند و این به دور از فرهنگ و آزادی بیان و قلم است.

مناقشه های سیاسی دوران مشروطه و پس از آن خاموشی و رکود دوران رضاخان شصتچی، نظارت شهربانی بر جراید تشدید شده و با کوچکترین بهانه نشریه ای توقیف و گرداننده آن به زندان و تبعید گرفتار می شده است.

گاهی نیز جریده ای در خدمت منافع گروهی خاص بود و مثلا نشریه سپنتا به عنوان حافظ منافع کارخانه داران در دوره مصدق عمل می کرد.

همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی و سپس آغاز جنگ تحمیلی روزنامه ها دچار رکود می شوندو تنوع چندانی ندارند.

مشکل افول و زوال رسانه های چاپی با ظهور اینترنت و رسانه های الکترونیک، مرکز گرا بودن و وابستگی به پایتخت، مسائل اقتصادی، نبود چاپخانه های مناسب در یک دوره خاص، اداره خانوادگی بیشتر مطبوعات محلی بویژه در اصفهان، رومزد بودن نه مغز مزد بودن نوشته ها و خبری صرف بودن و نه تحلیلی بودن از عمده مسائل مطبوعات بعد از انقلاب است.

نویسنده و همکاران وی 9 مساله عمده به اضافه مباحث و راهکارهای آنها را در جدول های صفحه 42 تا صفحه 65 کتاب ردیف نموده اند.

مرتضی پدریان از فعالان رسانه ای اصفهان و مدیر هفته نامه تندر در یک نمونه گفته است: در طول 4 سال انتشار نشریه میلیون ها تومان ضرر داشته ایم. اراده مسوولان استان بر حل مسائل مطبوعات نیست و آنها میانه خوبی با مطبوعات اصفهان ندارند.

20 صفحه پایانی کتاب نیز مشخصات، شناسنامه مطبوعات و رسانه های استان اصفهان را در قالب جدول هایی منظم منتشر نموده است.

انتشارات سرود اندیشه، کتاب مطبوعات استان اصفهان مسائل و راهبردها را در111 صفحه چاپ نموده است.

چین: چین از اون کشورهایی هست که حتما یکبار هم شده باید در زندگیتون به اونجا سفر کنید